เคยไหมที่คุณพินิจพิเคราะห์มองว่าไข่ที่อยู่ตรงหน้าในร้านค้าเป็นไข่จากไก่เลี้ยงแบบปล่อย? แบบออร์แกนิก? หรือแบบเลี้ยงในทุ่ง? ทั้งยังมีไข่สีขาวและสีน้ำตาลให้เลือกโดยเฉพาะประเทศทางฝั่งตะวันตก
และนอกจากความเป็น “ไข่” แล้ว ยังมีเรื่องของสวัสดิภาพสัตว์ อาหารที่ไก่กินเป็นออร์แกนิกหรือไม่ รวมถึงปัจจัยด้านราคามาเกี่ยวข้องชวนให้ตัดสินใจ
แต่อย่าเพิ่งเลิกคิดถึงสิ่งเหล่านี้ เพราะนี่คือข้อมูลที่คุณควรรู้เพื่อประกอบการตัดสินใจเพื่อให้รับประทานไข่ได้อย่างเอร็ดอร่อยและเป็นอาหารสมองไปพร้อมกัน
ไข่จากไก่เลี้ยงแบบปล่อยในโรงเรือน (ไข่ประเภท Cage-Free)
โดยมากไก่มักถูกเลี้ยงในกรงแบตเตอรี่แคบ ๆ ซึ่งเบียดเสียดแออัด (ไม่มีที่แม้แต่จะกางปีก) ทำให้ไก่เกิดความเครียด ในขณะที่ระบบเลี้ยงปล่อยในโรงเรือน แม่ไก่จะมีพื้นที่ให้เดินไปมาภายในโรงเรือนเพื่อให้กางปีกหรือวางไข่ได้สะดวก รวมถึงสามารถแสดงพฤติกรรมตามธรรมชาติอื่น ๆ เช่น การเกาะคอนหรือคลุกดิน ฟาร์มเหล่านี้มักจะได้รับการตรวจสอบโดยองค์กรหรือบุคคลที่สาม อย่างไรก็ตามแม้ว่าการเลี้ยงไก่ประเภทนี้จะดีต่อคุณภาพชีวิตของไก่มากกว่ากรงแบตเตอรี่ แต่ไม่ได้รับประกันว่าจะปราศจากการทารุณกรรมสัตว์ ตัวอย่างเช่น การตัดปากไก่ยังเป็นเรื่องปกติเพื่อลดความเสี่ยงของการบาดเจ็บจากการจิกตีกัน ไก่อาจถูกขนส่งในระยะไกลโดยไม่ได้รับน้ำกับอาหารเลย หรือเสี่ยงต่อการลอกคราบเนื่องจากความหิวไข่จากไก่เลี้ยงนอกโรงเรือน (ไข่ประเภท Free-Range)
คำว่า "Free-range" ตามมาตรฐานของ USDA ของอเมริกา โดยทั่วไปแล้วหมายความว่าแม่ไก่สามารถออกไปนอกโรงเรือนได้ แม้ว่าจะมีการจำกัดบริเวณก็ตาม ในขณะที่ Humane Farm Animal Care (HFAC) องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่ทำงานเพื่อปรับปรุงชีวิตของสัตว์เลี้ยงในฟาร์มเพื่อใช้เป็นอาหารกำหนดว่าไข่ "Free-range" ที่ผ่านการรับรองของ HFAC จะต้องมาจากฟาร์มที่มีพื้นที่อย่างน้อยสองตารางฟุตต่อไก่หนึ่งตัว และไก่จะต้องอยู่กลางแจ้งในสภาพอากาศที่เอื้ออำนวยอย่างน้อยหกชั่วโมงต่อวันไข่จากไก่ที่เลี้ยงในทุ่ง (ไข่ประเภท Pasture-Raised)
เพื่อให้ไข่สามารถติดฉลาก "Pasture-Raised" ได้ บริษัทต้องได้รับการรับรองจากองค์กรหรือบุคคลที่สาม (แม้ว่าจะไม่ได้ถูกควบคุมโดย USDA) ซึ่งจะเป็นตัวบ่งชี้ว่าแม่ไก่ได้รับการเลี้ยงแบบไม่มีกรงและสามารถออกมายังพื้นที่กลางแจ้งได้ ทำให้มันสามารถเดินไปรอบ ๆ และทำรังได้อย่างอิสระ อย่างไรก็ตาม การเลี้ยงประเภทนี้ไม่ได้รับประกันว่าไก่จะได้รับการปฏิบัติอย่างดีในทุกรูปแบบ กว่าจะได้ฉลาก Certified Humane® "Pasture Raised" ฟาร์มจะต้องปฎิบัติตามเงื่อนไขว่าพื้นที่เลี้ยงไก่ต้องมีขนาดไม่เกิน 2.5 เอเคอร์ต่อไก่ 1,000 ตัว (ราว ๆ 108 ตารางฟุตต่อหนึ่งตัว) และต้องพาไก่หมุนเวียนไปหาอาหารยังทุ่งอื่นด้วย นอกจากนี้ แม่ไก่จะต้องอยู่กลางแจ้งตลอดทั้งปี แต่จะมีที่พักสำหรับไก่เพื่อป้องกันนักล่ายามค่ำคืนหรือเพื่อหลีกหนีจากสภาพอากาศที่ไม่เอื้ออำนวยหลายคนพบว่าไข่จากไก่ที่เลี้ยงในทุ่งนั้นมีรสชาติอร่อย และไข่แดงยังมีสีเหลืองอมส้มกว่าปกติ อาจเป็นเพราะไก่พวกนั้นสามารถกินหญ้าและแมลงตามธรรมชาติได้นอกเหนือจากอาหารดั้งเดิม และทำให้ไข่อุดมไปด้วยสารอาหารบางชนิดมากกว่าปกติ โดยเฉพาะโอเมก้า 3
อ่านบทความเกี่ยวข้อง: 5 สวัสดิภาพสัตว์น่ารู้เพื่อความสุขและสุขภาพที่ดีของคุณ
ไข่ออร์แกนิก
เพื่อให้บริษัทติดฉลากไข่เป็น "ไข่ออร์แกนิกที่ได้รับการรับรองจาก USDA" ไก่จะต้องได้รับการเลี้ยงตามมาตรฐานเดียวกับไข่ที่เลี้ยงในทุ่ง แต่จะต้องมีเงื่อนไขเพิ่มเติม นั่นคือต้องเลี้ยงไก่โดยปราศจากยาฆ่าแมลง สารกำจัดวัชพืช หรือปุ๋ย และไก่จะต้องได้รับอาหารออร์แกนิกโดยไม่มีสารเหล่านั้นเจือปนอยู่ นอกจากนี้ฟาร์มไก่ยังไม่สามารถให้ยาปฏิชีวนะหรือผลิตภัณฑ์ที่มาจากสัตว์ อีกสิ่งหนึ่งที่ควรทราบคือโครงการเกษตรอินทรีย์แห่งชาติของ USDA ห้ามมิให้ใช้ผลิตภัณฑ์ GMOs ดังนั้นไข่ออร์แกนิกจึงไม่ใช่ไข่ระบบคัดเกรดไข่
ระบบการคัดแยกไข่ของ USDA ใช้เกรดเป็นตัวกำหนด (AA, A หรือ B) โดยพิจารณาจากปัจจัยด้านคุณภาพภายใน เช่น ความหนาของไข่ขาวและความสดของไข่ ตลอดจนปัจจัยภายนอก เช่น รูปร่างของเปลือกไข่ ไข่ขาวเกรด AA และ A ที่หนากว่าจะไม่แตกกระจายง่ายเหมือนไข่ขาวเกรด B ซึ่งเหมาะสำหรับการทอด ส่วนไข่เกรด B อาจเหมาะกับการนำไปเจียวหรือตีอย่างไรก็ตาม ไม่ได้หมายความว่าไข่ทุกฟองจะได้รับการคัดแยกจาก USDA เช่น ไข่ที่มาจากฟาร์มในท้องถิ่น หากคุณเห็นไข่ที่คัดแยกติดป้ายว่า "cage-free " หมายความว่า USDA จำเป็นต้องตรวจสอบว่าผู้ผลิตมีคุณสมบัติตรงตามมาตรฐาน "cage-free " หรือไม่โดนการไปเยี่ยมชมฟาร์มในสถานที่จริง
ไข่สีน้ำตาลและสีขาวต่างกันอย่างไรล่ะ
ไข่สีน้ำตาลอาจดูดีต่อสุขภาพมากกว่าสีขาว อาจเป็นเพราะเรามีความเชื่อว่าข้าวกล้องและผลิตภัณฑ์ที่ไม่ขัดสีมีคุณค่าทางโภชนาการมากกว่าสิ่งที่เป็นสีขาวหรือผ่านการขัดสีมาแล้ว แต่แท้จริงแล้วไข่ทั้งสองสีค่อนข้างเหมือนกันในแง่ของคุณภาพและสารอาหาร แล้วมันแตกต่างกันตรงไหน? ความต่างก็คือไก่ที่มีขนสีขาวมักจะวางไข่สีขาว และไก่ที่มีขนสีแดงมักจะวางไข่สีน้ำตาล และเหตุผลที่ไข่สีน้ำตาลมีราคาแพงกว่านั่นก็เพราะไก่ขนแดงมักจะมีขนาดใหญ่กว่าและต้องใช้อาหารในการเลี้ยงมากกว่านั่นเองแล้วเราควรจะเลือกไข่ชนิดไหนดี
อย่างที่คุณเห็น ตัวเลือกที่ "ดีที่สุด" อาจแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล แม้ว่าไข่ไก่ออร์แกนิกหรือไข่จากไก่เลี้ยงในทุ่งที่มาจากฟาร์มท้องถิ่นที่ดูแลแม่ไก่เป็นอย่างดีอาจสอดคล้องกับความต้องการของคุณและครอบครัว แต่เงินในกระเป๋าอาจไม่เอื้ออำนวยให้บริโภคได้บ่อย ๆ และหากเงินเป็นปัจจัยสำคัญ แนะนำให้เลือกสิ่งที่คุณให้ความสำคัญเป็นอันดับแรก เช่น ไข่ออร์แกนิก เนื่องจากเราสามารถทราบได้ว่าไก่กินอะไร อย่ากลัวที่จะทดลองไข่ยี่ห้อต่าง ๆ และศึกษาเกี่ยวกับบริษัทและเกษตรกรในพื้นที่ของคุณ แม้ว่าจะมีตัวเลือกหลากหลาย แต่การรู้ว่าอะไรสำคัญสำหรับคุณจะช่วยให้สามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องและตรงกับความต้องการของคุณมากที่สุด
