เมื่อพูดถึงภาคเหนือ คนมักนึกถึงทิวเขา อากาศเย็นสบาย ฝนตกประปราย กับน้ำพริกกลิ่นยั่วยวน จิ้มอาหารแล้วรับประทานคู่กับข้าวเหนียว ด้วยอิทธิพลจากวัฒนธรรมล้านนาและไทยอีสาน อาหารเหนือและอีสานจึงคล้ายคลึงกันพอประมาณ รสชาติอาหารเหนือไม่ได้เผ็ดแซ่บน้ำตาไหลแบบอีสาน แต่ความจัดจ้านจะมาจากผักและสมุนไพร กินคู่กับเนื้อแบบต่าง ๆ
กระบอง
คนรักของทอดต้องร้องถูกใจสิ่งนี้ กระบองคืออาหารว่างที่คนภาคอื่นอาจไม่คุ้น มันคือผักชุบแป้งทอด กรอบนอก นุ่มใน เผ็ดเล็กน้อยจากพริกแกงที่ผสมในแป้ง ปกติมักใช้ฟักทอง แต่อาจจะใช้ผักอย่างอื่นเช่น มะละกอ หัวผลี หรือหัวหอมก็ได้
ข้าวหลาม
ของหวานชนิดนี้หารับประทานได้ทั้งทางภาคเหนือและอีสาน มักวางขายในราคาไม่แพง (ปกติ เริ่มต้นที่กระบอกละประมาณ 20 บาท) ทำจากข้าวเหนียวผสมถั่วดำ คลุกเคล้ากับน้ำตาลทรายและกะทิ กรอกลงกระบอกไม้ไผ่ นำไปเผาบนถ่าน ถ้าหรูหราขึ้นมาหน่อย อาจจะใส่เผือกหรือมะพร้าวอ่อนลงไปด้วย อร่อยที่สุดตอนร้อนอุ่น ๆ
ข้าวซอยไก่
อาจกล่าวได้ว่าเป็นอาหารเหนือที่ขึ้นชื่อที่สุด เส้นข้าวซอยราดแกงกะทิ ใส่น่องไก่ โรยด้วยหมี่กรอบ กินคู่กับหอมแดงซอย พริกป่นผัดน้ำมัน หรือจะบีบมะนาวเพิ่มความสดชื่นด้วยก็ได้ เป็นอาหารที่ใคร ๆ ก็เข้าถึงได้ และยังมีแบบอิสลามที่ใช้เนื้อวัวหรือแกะแทนน่องไก่อีกด้วย
ไส้อั่ว
ไส้กรอกรสเผ็ดจากภาคเหนือของไทย คำว่า “อั่ว” ในภาษาเหนือแปลว่ากรอกหรือยัดไส้ ไส้อั่วจึงเป็นการนำหมูบดมาผสมกับกระเทียม สมุนไพร พริก และเครื่องแกง ก่อนนำไปกรอกใส่ไส้นั่นเอง กินเป็นกับแกล้ม หรือจะกินคู่กับข้าวเหนียวเป็นจานหลักก็ได้
ขนมจีนน้ำเงี้ยว
น้ำเงี้ยวได้รสเปรี้ยวหวานจากมะเขือเทศ ผัดรวมกับเลือดหมู เนื้อหมู ถั่วเน่าและพริก กลายเป็นน้ำแกงสีแดงนำไปราดเส้นขนมจีน เพิ่มรสชาติด้วยการโรยกระเทียมเจียว ผักกาดดอง มะนาว และแคบหมู แค่ฟังก็น้ำลายสอ
แกงฮังเล
เมนูนี้มักทำเลี้ยงระหว่างเทศกาลงานฉลองต่าง ๆ เช่น งานแต่ง งานขึ้นบ้านใหม่ ตำนานกล่าวว่าแกงฮังเลมีต้นกำเนิดจากพม่า เพื่อนบ้านของไทยและอินเดีย ซึ่งก็พอจะช่วยให้เข้าใจได้ว่า ทำไมผงแกงฮังเลถึงมีส่วนผสมใกล้เคียงกับผงมาซาลา (masala) หลังจากคลุกเคล้าเนื้อหมูและเครื่องเทศให้เข้ากันดีแล้ว ให้นำไปเคี่ยวอย่างน้อย 40 นาที ตัวแกงจะเริ่มส่งกลิ่นหอมของเครื่องเทศและสมุนไพร ทั้งมะขาม ขิง และกระเทียมดอง แม้ไม่มีกะทิแต่ก็เข้มมันจนบางสูตรใส่สับปะรดลงไปด้วยเพื่อตัดเลี่ยน
น้ำพริกหนุ่มกับแคบหมู
ของฝากชื่อดังจากเมืองเหนือ ของว่างคู่นี้อร่อยจนคุณกินแทนมื้อหลักได้ 3 มื้อ ตัวน้ำพริกทำจากพริกหนุ่ม กระเทียม หอมแดง และผักชี ให้รสเผ็ดเล็กน้อย เข้ากันได้ดีกับความเค็มจากแคบหมู ลองเปลี่ยนจากแคบหมูมาเป็นผักสดหรือผักต้มแทนบ้างก็ได้เพื่อให้ได้สารอาหารครบหมู่
ลาบดิบ
เรียกได้ว่าเป็น Carpaccio หรือ Tartare เนื้อแบบไทย นิยมรับประทานทั้งในภาคเหนือและอีสาน ส่วนผสม-ของลาบดิบคล้ายคลึงกับลาบ มีทั้งพริกลาบ สะระแหน่ และน้ำปลา สิ่งที่ต่างคือเนื้อที่ใช้จะเป็นเนื้อดิบที่บดหรือสับ แถมยังมีเครื่องในและเลือดด้วย จานนี้ควรรับประทานตามร้านอาหารที่ถูกสุขลักษณะอนามัยเท่านั้น ถ้าเนื้อดิบไม่ใช่ปัญหา ลองมาเปลี่ยนบรรยากาศดูกัน
หมูยอ
ไส้กรอกหมูสีอ่อนชนิดนี้ถือเป็นส่วนผสมที่ขาดไม่ได้ของอาหารเหนือหลายเมนู รสเค็มเล็กน้อยเหมาะสำหรับนำไปทอดกินเป็นของว่าง หรือจะนำไปผสมกับยำก็ได้
แกงโฮะ
“โฮะ” ในภาษาเหนือแปลว่ารวม ดังนั้น จานนี้คือการนำอาหารเหลือหลาย ๆ อย่างมารวมกัน น้ำแกงที่เหลือ (ปกติมักเป็นแกงฮังเล) นำมาผัดกับวุ้นเส้น ใบมะกรูด หน่อไม้ดอง ตะไคร้ และเนื้อหมู ดูแห้ง ๆ แต่รสแรง ในปัจจุบัน แกงโฮะอาจจะไม่ได้ทำจากของเหลืออีกต่อไป แต่ใช้ของสดใหม่เพื่อคุณค่าทางโภชนาการที่ไม่สูญหาย
ร้านอาหารเหนือน่าลิ้มลอง
เฮือนลำพูน สาขาสวนผัก (ร้านอาหารแนะนำในคู่มือ 'มิชลิน ไกด์' ฉบับประเทศไทย ประจำปี 2567)
ที่ตั้ง: 64/233 หมู่ 5 ถนนสวนผัก แขวงฉิมพลี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ
โทรศัพท์: 0 2448 4847
ฮ้านถึงเจียงใหม่ (รางวัลบิบ กูร์มองด์ ในคู่มือ 'มิชลิน ไกด์' ฉบับประเทศไทย ประจำปี 2567)
ที่ตั้ง: 63/9 ซ.สุเทพ 4 ถ.สุเทพ ต.สุเทพ อ.เมืองเชียงใหม่ เชียงใหม่
โทรศัพท์: 09 1076 6100
ไทยนิยม (รางวัลบิบ กูร์มองด์ ในคู่มือ 'มิชลิน ไกด์' ฉบับประเทศไทย ประจำปี 2567)
ที่ตั้ง: 888/28-29 มหาทุนพลาซ่า ถนนเพลินจิต แขวงลุมพินี เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ
โทรศัพท์: 0 2044 1010
ครัวหลองข้าว (รางวัลบิบ กูร์มองด์ ในคู่มือ 'มิชลิน ไกด์' ฉบับประเทศไทย ประจำปี 2567)
ที่ตั้ง: 18 ม.2 ซ.สุขาภิบาลแม่ริม บ้านดวงดี 1 ต.ริมใต้ อ.แม่ริม เชียงใหม่
โทรศัพท์: 08 3476 3421
เครดิตภาพหลัก: จากร้านไทยนิยม
